AP News Hunt – హెల్త్ డెస్క్ రిపోర్ట్:
కాలేయం (Liver) అనేది మన శరీరంలో రెండవ అతిపెద్ద అవయవం మాత్రమే కాదు, శరీర ఆరోగ్యాన్ని నియంత్రించే కేంద్రంగా కూడా పనిచేస్తుంది. ఇది రోజుకు సుమారు 500 రకాల బయోలాజికల్ ఫంక్షన్లను నిర్వహిస్తుంది. వాటిలో ముఖ్యమైనవి – జీర్ణక్రియకు అవసరమైన బైల్ ఉత్పత్తి, రక్తాన్ని శుభ్రపరచడం, ప్రోటీన్ల సింథసిస్, శరీరంలో విష పదార్థాలను తొలగించడం.
అయితే, కాలేయం పనితీరు దెబ్బతినడం వల్ల అనేక ఆరోగ్య సమస్యలు తలెత్తుతాయి. ముఖ్యంగా కాలేయంలో నీరు చేరటం (Ascites) అనేది ఒక ప్రమాదకర పరిస్థితి. ఇది తరచుగా లివర్ సిర్రోసిస్ అనే దీర్ఘకాలిక కాలేయ వ్యాధికి సంకేతంగా ఉంటుంది.
అసిటిస్ అంటే ఏమిటి?
అసిటిస్ అనేది లివర్ చుట్టూ మరియు పొట్టలోని పెరిటోనియల్ గుడ్డ మధ్య ద్రవం పేరుకుపోవడం. ఇది లివర్ ఫెయిల్యూర్ సమయంలో చాలా సాధారణంగా కనిపించే లక్షణం. కాలేయం సరిగా పనిచేయకపోవడం వల్ల రక్తంలో ఆల్బ్యూమిన్ స్థాయిలు తగ్గిపోతాయి. దీంతో ద్రవం పొట్టలోకి లీక్ అవుతుంది.
అసిటిస్‌కి కారణాలు:
- లివర్ సిర్రోసిస్ (Liver Cirrhosis):
ప్రపంచవ్యాప్తంగా అసిటిస్‌కి 75% కేసులు సిర్రోసిస్ వలనే జరుగుతాయి. దీని ప్రధాన కారణాలు:- మద్యపానం
- హెపటైటిస్ B మరియు C
- నాన్ ఆల్కహాలిక్ ఫ్యాటీ లివర్ డిసీజ్ (NAFLD)
- క్యాన్సర్లు (Cancer Ascites):
గ్యాస్ట్రోఇంటెస్టినల్ క్యాన్సర్లు, లివర్ క్యాన్సర్ వల్ల కూడా అసిటిస్ కలుగుతుంది. - హార్ట్ ఫెయిల్యూర్
గుండె పని తక్కువైతే బ్లడ్ రిటర్న్ తగ్గిపోతుంది, ఇది ద్రవం పొట్టలో చేరడానికి దారితీస్తుంది. - కిడ్నీ వ్యాధులు, ప్యాంక్రియాటైటిస్, టబర్క్యులోసిస్
కాలేయంలో నీరు చేరినప్పుడు కనిపించే ముఖ్య లక్షణాలు:
1. పొట్ట ఉబ్బిపోవడం (Abdominal Distension):
ఇది అసిటిస్‌లో కనిపించే మొదటి లక్షణం. పొట్ట పెద్దదిగా, గట్టిగా అనిపిస్తుంది.
2. తీవ్రమైన బరువు పెరగడం:
ఇది కొవ్వు వల్ల కాకుండా ద్రవం పేరుకుపోవడం వల్ల ఉంటుంది. కొన్ని రోజుల్లోనే బరువు బాగా పెరిగినట్లు అనిపించవచ్చు.
3. శ్వాసలో ఇబ్బంది:
పొట్టలో పేరుకుపోయిన ద్రవం ఊపిరితిత్తులపై ఒత్తిడి పెడుతుంది. దీని వలన శ్వాస తీసుకోవడం కష్టంగా మారుతుంది.
4. నడుము, కాళ్ళలో వాపు (Peripheral Edema):
గురుత్వాకర్షణ ప్రభావంతో కాళ్ళు, చీలమండలు వాపుతాయి. ఇది హార్ట్ లేదా లివర్ సంబంధిత సమస్యకు సూచన.
5. జాండిస్ (Jaundice):
కళ్లను, చర్మాన్ని పసుపు రంగులోకి మార్చే బిలిరుబిన్ పెరగడం వలన జరుగుతుంది.
6. అలసట, బలహీనత:
కాలేయ వ్యాధుల వల్ల శక్తి తగ్గిపోతుంది. తక్కువ పని చేసినా శక్తి లేకపోవడం, నడకలో గాఢత తగ్గడం కనిపిస్తుంది.
7. ఆకలి తగ్గిపోవడం, వికారం, వాంతులు:
పొట్టలో నీరు పేరుకుపోవడం జీర్ణ వ్యవస్థపై ఒత్తిడి పెడుతుంది.
8. నాభి బాగా బాహ్యంగా కనిపించడం (Umbilical Hernia):
ద్రవ ఒత్తిడి వల్ల నాభి బయటకు పొడుచుకుని రావచ్చు.
అసిటిస్‌ను గుర్తించేందుకు చేసే పరీక్షలు:
- ఫిజికల్ ఎగ్జామినేషన్
- అబ్డొమినల్ అల్ట్రాసౌండ్
- CT Scan / MRI
- పరాసెంటీసిస్ (Ascitic Fluid Analysis)
- LFT (Liver Function Tests)
- Serum-Ascites Albumin Gradient (SAAG) Test
అసిటిస్‌కు చికిత్స ఎలా ఉంటుంది?
- ద్రవాన్ని తొలగించేందుకు మందులు (Diuretics):
- స్పిరోనోలాక్టోన్, ఫ్యూరొసెమైడ్ వంటివి.
- పరాసెంటీసిస్ (Paracentesis):
- పొట్టలోని ద్రవాన్ని బాగా అధికంగా ఉన్నప్పుడు తొలగించడం.
- లివర్ ట్రాన్స్‌ప్లాంటేషన్:
- లివర్ పూర్తిగా పనిచేయని స్థితిలో చివరి చికిత్స.
కాలేయ ఆరోగ్యానికి పాటించవలసిన నియమాలు:
- మద్యం పూర్తిగా మానేయాలి
- అధిక ఉప్పు తినకూడదు (సోడియం పరిమితి)
- అధిక ప్రొటీన్ ఆహారం
- సాఫ్ట్ డ్రింక్స్, ప్రాసెస్డ్ ఫుడ్ నివారించాలి
- రోజు వ్యాయామం చేయాలి
- హెపటైటిస్ టీకాలు వేయించుకోవాలి
- రక్త పరీక్షలు/ స్కానింగ్‌ రొటీన్‌గా చేయించుకోవాలి
ఎప్పటికప్పుడు వైద్యుడిని సంప్రదించండి!
క్రమం తప్పకుండా చెకప్ చేయించుకోవడం, లివర్‌లో నీరు చేరే ముందు నివారించడం ద్వారా తీవ్ర స్థాయికి వెళ్లకుండా తప్పించుకోవచ్చు.
గమనిక:
ఈ సమాచారం జనరల్ అవగాహన కోసం మాత్రమే. ఇది వైద్య సలహాకు ప్రత్యామ్నాయం కాదు. ఏ ఆరోగ్య సమస్య వచ్చినా తప్పనిసరిగా నిపుణుల సలహా తీసుకోండి. apnewshunt.com ఈ విషయాల ఖచ్చితత్వానికి లేదా చికిత్సా ప్రభావితకు బాధ్యత వహించదు.
